Saturday, June 26, 2010

კარტოგრამები

ჩემი გეოგრაფიისადმი სიყვარული და შემდგომში, მომავალი პროფესია რუკებმა განაპირობეს. დარწმუნებული ვარ, მკითხველთა უმეტესობის პირველი კავშირი ამ მეცნიერებასთან სწორედ რუკების გაცნობით მოხდა.
რუკების მრავალი სახეობა არსებობს, რომლებიც განსხვავებული ტიპის ინფორმაციის გადმოსაცემად გაამოიყენება. კარტოგრამებიც ერთ-ერთი მათგანია, რომლებიც საგნების სივრცეში რეალურ მდგებარეობას არ ასახავენ, სამაგიეროდ ტენდენციებზე დაკვირვებისთვის საინტერესო ხერხს წარმოადგენენ.
ინტერნეტში კარტოგრამების მრავალ მაგალითს წააწყდებით, თუნდაც ასეთს:

რომელიც 2002 წლისთვის მსოფლიოში სიმდიდრის განაწილებას ასახავს.მართალია, კონტურები საშინლად დამახინჯებულია, სამაგიეროდ იდეას ადვილად გვაწვდის, მიგვითითებს რა ქვეყნების ზომით მდიდრების რაოდენობაზე.
ქვემოთ ვეცადე, საქართველოს სტატისტიკის დეპარტამენტის მონაცემებზე დაყრდნობით საქართველოს რამდენიმე კარტოგრამა შემედგინა.
პირველ კარტოგრამაზე რაიონების და ქალაქების ზომები პროპორციულია მათში დაფიქსირებული სამართალდარღვევებისა, ხოლო ფერი კი მიგვითითებს, თუ ათას მოსახლეზე გათვლით რა რაოდენობის დანაშაული მოხდა 2001 წლისთვის.

გასაკვირი არ არის, რომ დიდი ქალაქები დანაშაულის რაოდენობითაც გამოირჩევიან, თუმცა 1000 მოსახლეზე გაანგარიშებით გორისა და თიანეთის რაიონების ლიდერობა საკმაოდ საინტერესო ფაქტია.
მეორე კარტოგრამა ასახავს საქართველოში მანქანების რაოდენობას ყოველ ათას კაცზე, რაც ტერიტორიული ერთეულების ზომებითაა გადმოცემული, ხოლო ფერები ასევე ათას მოსახლეზე ექიმთა რაოდენობას გადმოსცემს:

როგორც ვხედავთ, ზოგიერთ რაიონში, მაგალითად, ხელვაჩაურში, ქედაში, ხულოსა და წყალტუბოში ერთ სულ მოსახლეზე დაახლოებით იმდენივე ავტომობილი მოდის, რამდენიც თბილისსა და ქუთაისში, თუმცა სრულიად საპირისპირო მდგომარეობაა ექიმების რაოდენობის მხრივ. ამ მაჩვენებლით ისინი ერთ-ერთ ბოლო ადგილს იკავებენ. ვერაფერს იტყვით, საინტერესო და მრავლისმეტყველი სურათია